L’Europeada
L'Europeada è il campiunadi europeic da ballape da las linguas minoritaras. Ella è vegnida lantschada da l'UFCE (Uniun federalistica da las cuminanzas etnicas europeicas). Organisada vegn l'occurrenza mintgamai da l'UFCE en collavuraziun cun las organisaziuns tetgalas da la minoritad responsabla. Totalmain sa participeschan mintgamai pli che 20 minoritads a l'occurrenza. L’Europeada è mintga quatter onns parallel cun ils campiunadis europeics da ballape da l’UEFA.
L’emprima Europeada è stà l’onn 2008 en Svizra tar ils Rumantschs. Il turnier da ballape, al qual èn sa participadas differentas minoritads linguisticas da l’entira Europa, ha durà in'emna ed è vegnì enritgì cun in program cultural multifar. L’Europeada 2008 ha gì in grond eco en las medias ed è vegnida ludada dals giugaders e da las organisaziuns participadas.
Per quests motivs è la squadra rumantscha cun ses trenader, Eros Bonolini da Schluein, era sa participada quatter onns pli tard a l'Europeada 2012. La Domowina – l'uniun tetgala da la minoritad dals Sorbs da la Lausitz en Germania – ha surpiglià la rolla ospitanta. L’Europeada 2016 è stada en il Tirol dal Sid, la patria da la minoritad tudestga e da la minoritad ladina en l’Italia. Per l’emprima giada è era in turnier da dunnas vegnì manà tras. L’uniun CBR è stada presenta cun duas squadras: “las Rumantschas“ ed “ils Rumantschs“. Suenter la participaziun a l'Europeada 2022 en la Carinzia (Kärnten, Austria) vegnan las duas squadras rumantschas era a separticipar a l'Europeada 2024 en la regiun da cunfin Germania - Danemarc.
Las minoritads linguisticas en l’Europa
Sco minoritads naziunalas autoctonas da l'Europa valan las minoritads resultadas en consequenza da l'istorgia europeica, da la fixaziun dals cunfins e dad auters eveniments istorics. Latiers tutgan dentant era quels pievels da l'Europa che n'han mai fundà in agen stadi e che vivan sco minoritad en il territori dad in stadi.
En ils 46 stadis da l'Europa datti passa 300 minoritads, a las qualas appartegnan var 100 milliuns persunas. Quai signifitga che circa mintga setavel European tutga tar ina minoritad naziunala autoctona.
ulteriuras infurmaziuns: http://www.europeada.eu/